عقيله بني هاشم *حوزه حضرت زینب ملایر*

استاد حوزه سركار خانم شكوفه غلامي در كتاب نقش معرفت رب و معرفت نفس در حصول سعادت از نظر عرفا

به بررسي تاثير معرفت نفس بر معرفت رب و تاثير معرفت رب بر سعادت از نظر عرفا پرداخته اند .

 استاد حوزه سركار خانم سوسن گودرزي در كتاب نقش امام در جامعه از ديدگاه نهج البلاغه

به بررسي نقش امام در :

ارتقاي اخلاق و اعتقادات جامعه

پيشرفت علم و توسعه اقتصادي

سياست و برقراري عدالت در جامعه

پرداخته اند.

برای فائق آمدن برچالش هایی که توسط استکبار جهانی برعلیه نظام اسلامی ساز ماندهی شده است .راهکار های عملی ونظری وجو دارد که توجه به آنها انقلاب رابرای برداشتن گام های بعدی انقلاب ود نهایت تشکیل تمدن اسلامی که جهان شمول وفراگیر است یاری می کند .در این مقاله به نمونه هایی از انها اشاره می کنیم.

1-وحدت:موضوع وحدت در کلام واندیشه های امامین انقلاب نسبت به سایر موضوعات از گستردگی بیشتری برخوردار است امام خمینی (ره)می فرماید :«ای مسلمانان جهان و ای پیروان مکتب توحید !رمز تمام گرفتاری های کشورهای اسلام اختلاف کلمه وعدم هماهنگی است ».(صحیفه نور ج9ص224).

مقام معظم رهبری نیز در سخنانی می فرماید :«اگر مسلمین دست در دست هم بگذارند باهم باشند ولو عقایدشان  مخالف یکدیگر باشد،اما وسيله دست دشمنان نشوند ،اسلام سر بلند خواهد شد 0حدیث ولایت ج5 ص330).

در صورتی که وحدت در میان مسلمانان جاری گردد تحقق تمدن نوین اسلامی باسرعت بسیاربیشتری امکان پذیر خواهد بود ودشمنان به این امر کاملا واقف هستند ،برای همین است که تلاش می کنند باحمایت از فرقه های ضاله وگروههای تروریستی وحدت مسلمانان رانشانه بگیرند.

افزایش بصیرت مسولین مردم وتحت تاثیر قرار نگرفتن در برابر تبلیغات سو دشمن بهترین راه حل برای مقابله کردن با نقشه های دشمنان است .

2-تحریم استکبار :ذخایر فراوان نفت و گاز در کشورهای اسلامی  ووابستگی شدید غرب و آمریکا به این منابع های زیر زمینی موقعیت مناسبی است برای جهان اسلام وکشور مان تااز آن ها برای خواسته های منطقی ومشروع خود استفاده کند.یکی از راههای موثر برای مقابله بازور گویی وتهدید قدرتمندان جهان تحریم اقتصاد غرب است تا بتوان به وسیله آن استکبار رابه عقب نشینی در منطقه وادار کرد (حسن شیداییان ص 90)

امامین انقلاب نیز در این باره راهکارهایی راارائه داده اند.امام خمینی (ره)می فرماید:«شما نفت تان رااگرده روزی به روی دنیا ببندید ،دنیا خاضع شما می شود».(صحیفه امام ج18ص157).

مقاممعظم رهبری نیز پیشنهاد قطع صدورنفت کشورهای اسلامی به غرب رابرای پیشگیری از تجاوز آمریکاومتحدانش به منطقه اعلام کردند تا قدرت  اقتصادی جهان اسلام رابه رخ مستکبرین بکشد.(بیانات مقام معظم رهبری1375).البته لزوم موفقیت در این کار وابسته نبودن اقتصاد کشور ایران وکشورهای اسلامی به نفت است .

3-راهبردهای اقتصادی :بهر گیری از توانمندی های اقتصادی وایجاد بازار مشترک اسلامی ،جهان اسلام رااز نوسانات اقتصادی مصون می دارد ودر آینده می تاند به یک قطب اقتصادی تاثیر گذار در عرصه بین المللی تبدیل شود.(حسن شیداییان ص 89)امام خمینی (ره)می فرماید :«برعهده علمای اسلام ومتخصصین وکارشناسان اسلامی است که برای جایگزین کردن سیستم ناصحیح اقتصاد حاکم برجهان اسلام طرح ها وبرنامه های سازنده راارائه دهند».این همان قدم نهادن در ایجاد تمدن اسلامی است لقتصاد مقاومتی واستفاده از متخصصین داخلی وبومی وحمایت از آنها می تواند بهترین راهکار برای قطع وابستگی به بیگانگان باشد .در مدت طولانی که ایران باتحریم روز افزن روبروبوده است بارها به اثبات رسیده که ایران منبع غنی از توانمندی ها ودانش هااست .پیامبر اکرم (ص)می فرمایند :«دانش اگر درثریا باشد مردانی از پارس به آن خواهند رسید».در سال های اخیر فرمایشات حکیمانه مقام معظم رهبری درباره اقتصادی مقاومتی در دستورکار قراردادن این امردر بسیاری از نهادهای دولتی وخصوصی گامهای باارزش ومهمی برداشته شده است .

راهکارهای فرهنگی :کشور های اسلامی در گذشته در یک مملکت گسترده ومستقل بوده اند که باتمسک وپای بندی به هویت اصیل اسلامی ،تمدن اسلامی رادر جهان گستراند.اکنون نیز شایسته است با همان رویکردبه فرهنگ غنی ،جامع انسان ساز و کار آمد،خود رااز عقب ماندگی های چند صدساله نجات دهند (حسین شیدائیان ص85).

از دیدگاه امام خمینی (ره)،راه عزت مسلمانان بازگشت به هویت اصیل اسلامی است.«از همه ملت های مسلمان می خاهم که از ائمه اطهار (ع)وفرهنگی ، سیاسی،اجتماعی واقتصادی ونظامی این بزرگ راهنمایان به طور شایسته باجان ودل ،جان فشانی ونثارعزیزان ،پیروی کنند(صحیفه نور ج21ص173).بااندکی تامل می توان دریافت جایگزین کردن فرهنگ اصیل اسلامی در برابرفرهنگ مهاجم غرب ،راه نفوذی ها رادر حوزه  ودانشگاهها ومراکز تربیتی وپژوهشی مسدود کرد وراه رابرای ایجاد تمدن جهانی وفراگیر که برخواسته از همین ارزشها واصالتهای دینی است باز کرد.رسیدن به تمدن نوین اسلامی حرکت جهادی می خواهد تا بتوان تهدیدهاراتبدیل به فرصت کرد ونقطه ضعف هاراتقویت بخشید .در نهایت چالش ها همان امتحان سختی هستند که زمانی می شود سربلند از آنها بیرون آمد که راه حل های منطقی درست ومنطبق باشرایط راانتخاب کرد.

نويسنده : گودرزيانفر

انواع چالش ها :

1-    چالش های داخلی :این چالش در سطوح مختلف قابل بررسی است .

الف: تفرقه افکنی:مستکبرین جهان هماره کوشید ه اند بااستفاده از تفرقه افکنی درمیان قومییت های مختلف جامعه بر انها حکومت کنند (سیاست تفرقه بینداز وحکومت کن )در تاریخ نمونه های فراوانی از این موضوع دردست است ..امروزنیز با توجه به اتاق های فکر ی که از سوی دشمنان برای این موضوع طراحی شده است شاهد شکل گیری،شکل های مختلفی از این تفرقه ها هستیم .در دنیا همیشه بزرگترین جنگ ها ،جنگ های مذهبی بوده است مثل جنگ های صلیبی . انقلاب اسلامی هم از این نحو تفرقه افکنی بی بهره نبوده است . این چالش در قالب شکاف بین قومیت ها از جمله غائله کردستان در اوایل انقلاب ی.ادرمیان اهل تسنن  وشیعیان بروز وظهور کرد ه است .این شکاف های مختلف بااستفاده از تئور ی هایی که بانام اسلام آمریکایی یا انگلیس ،حمایت می شودمطرح شده است . هر چند که بادرایت رهبر فرزانه وبصیرت مردم متحد نقشه های آنها خنثی شد ه ونتوانستند به تمام اهداف مورد نظر خود برسند .

امام خمینی (ره)در سخنان تاریخی که دراین باره داشتند فرمودند:«اگر مسلمین وحدت کلمه داشتند امکان نداشت اجانب برآنها مسلط شوند . این تفرقه افکنی بین مسلمین است که باعث شده اجانب برآنها مسلط شوند .

مقام معظم رهبری نیز تاکید دارند بزرگترین خطری که اسلام را تهدید می کند تفرقه است .

وحدت همان جریانی است که آمریکا  وصهیونییسم سعی در به چالش کشاندن آن دارند وتمام تلاش خود رابه کار بسته اند تا باایجاد شکاف واختلاف افکنی مانع جهانی شدن انقلاب و اسلام شوند .

ب :تضعیف جایگاه ولایت فقیه:جایگاه رهبری در جامعه اسلامی همواره مورداحترام مردم ودوستان بوده است وبرعکس دشمنان سعی کر ده اند تا آنجا که می توانند در تضعیف این جایگاه بکوشند .دربه ثمر رسیدن انقلاب اسلامی رهبری جایگاه ارزشمند وموثری داشت .درزمان بعد از انقلاب تا به اکنون هم راهنمایی های امامین انقلاب در بزنگاههای سخت فریادرس بودند .موج بیداری اسلامی که در کشور های مختلف اتفاق افتاد اما نتوانست  به یک انقلاب اسلامی دیگر منتهی شود ، از دلایل مهم آن می توان  نداشتن رهبری که مورد تایید همه مردم کشور باشد .از این رونقش رهبری که همان ولایت فقیه در غیاب امام معصوم (ع)است نقشی سازنده وتاثیر گذاراست که می تواند جامعه اسلامی رابرای تحقق تمدن اسلامی آماده کند .مستکبرین جهان نیز براین امر کاملا واقف هستند از این روسعی در تضعیف جایگاه ولایت فقیه درمیان مسلمانان ودر جامعه ما دارند.امام خمینی (ره)فرمودند :«پشتیبان ولایت فقیه باشید تا به مملکت شما آسیبی نرسد ».

ج:فرهنگ مهاجم غربی (تهاجم فرهنگی ):یکی دیگر از چالش های مهم پیش روی انقلاب اسلامی که اتفاقا در رسیدن به تمدن نون اسلامی نیز چالش ساز بوده است ،ترویج فرهنگ مهاجم غربی است که باتکیه بر ابزارها وامکانات فوق پیشرفته در بسیاری از اوقات موفق به سیطره این فرهنگ بر جامعه اسلامی شده است .اگر مردم یک جامعه پذیرای اندیشه هاوارزش های فرهنگ جامعه های دیگر به خصوص غرب گرا باشند ،بی گمان در برابر نفوذ سیاسی ،اجتماعی و اقتصادی نیز توانایی مقابله وایستادگی ندارند .

در عصر جهانی شدن استعمار فرانو،ایجادبحران هویت فرهنگی واز میان بردن فرهنگ اصیل اسلامی یکی ازچالش های مهم برسر راه تحقق  تمدن اسلامی است .برای ایجاد دولت اسلامی ونهایت تمدن اسلامی باید مراقب نفوذ فرهنگی باشیم .بنابراین تذکراین نکته ضروری است که نفوذ ونشر اندیشه های بیگانه در اندیشه های اسلامی خطری است که انقلاب ما راتهدید می کند .انقلاب ،زمانی به تمدن اسلامی دست پیدا خواهد کرد که اندیشه ها ومکاتب خود راکه همان اسلام خالص است رابه دنیا معرفی کند (بیانات مقام معظم رهبری در باره تمدن نوین اسلامی).

باید متوجه این مسئله بود که چالش های فرهنگی ویژگی های خاص خود رادارند مثلا دراز مدت بودن ،بنیادی وریشه ای بودن و سومین ویژگی خاص آن ظاهر موجه وقانونی داشتن است .در اجرای برنامه تهاجم فرهنگی دشمن هم از اقدامات مستقیم وهم غیر مستقیم استفاده می کند مانند:تربیت نیروی انسانی بااندیشه های منطبق با تفکرات غربی ویااینکه محدود کردن فعالیت های جمهوری اسلامی در جهان .

2-چالش های منطقه ای :در ژانویه سال 2003 دیک چنی معاون رئیس جمهور وقت آمریکا در اجلاس ساز مان جهانی اقتصاد که در شهر داووس سوئیس برگزارشد استراتژی «پیشرو برای آزادی »رامطرح کرد . دراین طرح دولت امریکا متعهد به حمایت از کسانی شد که در راه اصلاحات خاور میانه بزرگ فعالیت کنند درنهایت این طرح در دهم ژانویه 2004 در نشست گروه هشت در (سی ایسلند )به تصویب رسید .

آمریکا برای دستیابی به اهداف خود طرح رادر سه سطح دنبال می کرد:

1-ملت سازی :تعغیر بافت جمعیتی والگوی فرهنگی

2-کشور سازی :تعغیر در جغرافیای منطقه

3-دولت سازی :در چار چوب منطق قدرت در راستای رسالت تعغیر حکومت ها.(ایوب پور قیوم ص 54 ،92)

این دولت سازی ها باتهاجم به افغانستان وبعد از آن به عراق وساقط کردن طالبان وصدام آغاز شد .آنها می خواستند باسر نگون کردن دولت های منفور در قدم اول اعتماد توده مردم راجلب کنند تابتوانند دولت هایی راجایگزین کنند که هراه بامقاصد آنها باشند .از طرف دیگر این کشور ها در همسایگی ایران بودند پس اهرم فشاری هم از دیگاه آنان برایران می شد .اما نه سقوط طالبان ونه سقوط صدام برای آنها سودی جز خسارت های میلیارد دلاری نداشت وبرای مردم این کشور ها جز فقر وکشتار روز افزون .از طرف دیگر این تحرکات همراه شده بود باآغاز موج بیداری اسلامی در مصر ویمن وکشر های شمال آفریقا .در کشور هایی مثل لبنان هم شاهد پیروزی حزب الله لبنان در انتخابات پارلمانی این کشور وهمچنین پیروزی های حماس در فلسطین .همه این عوامل باعث انزجار کشور های منطقه از سیاست های استعمار طلبانه آمریکا شده بود واز طرف دیگر سطح کیفی روابط دوستانه آنها با ایران ارتقایافته بود (همان ص 55 )به تعبیر مقام معظم رهبری :«جهان در سرپیچ تاریخی بزرگی قرار دارد .این پیچ تاریخی می تواند بازگشت به سمت تمدن نوین جهانی اسلام در افق روشن ان ،زمینه سازی برای جامعه جهانی موعود اخر الزمان (عج)باشد .

با نگاهی به تحولات پیش امده در منطقه و تاکیدات مکرر رهبری بر بیداری اسلامی که همگی ماهیت اسلامی و انقلابی دارند ،می توان  به این نتیجه رسید که خاور میانه اسلامی مقدمه تشکیل تمدن اسلامی است .باید به این نکته اشاره کرد این تحولات به نوعی تحت تاثیر انقلاب اسلامی به وجود آمده است .

انقلابی که هدف اصلی آمریکا برای ایجاد تنش درمنطفه وبوجود آوردن دولت همراه در کشور های همسایه ،سرنگونی آن است .چالشی که سالهاست از سوی مستکبرین جهان در شکل های مختلف مثل به راه انداختن جنگ های نیابتی و همچنین ایجاد شکاف برای حذف تعاملات کشور ایران باعربستان دیگر کشر های حوزه خلیج فارس  ظهور وبروز  می کند .

یکی دیگر از چالش های منطقه ای که به عنوان نظریه برخورد تمدن هامشهور شد این است که :تحولاتی که در اواخر دهه 1980تااوایل 1990در سراسر جهان اتفاق افتاد باعث شد که دموکراسی در بسیاری از کشور های خاورمیانه ترویج پیدا کند دموکراسی مبلغ آن حکومت های غربی ،سرمایه داران وشرکت های بین اللملی وهمچنین متخصصین امر توسعه بودند بااین شعار که :تنها راه پیشرفت ،دموکراسی است .

البته این دموکراسی که این کشور ها از آن دائم حرف می زدند فبرنامه ای بود که فقط نام دموکراسی رایدک می کشید اما در عمل همان استعمارجدیدی بود که در لایه های مخملی دموکراسی پنهان شده بود در اصل هدف اصلی این برنامه رامی توان درنظریه هانتینگتون متوجه شد .از نظریه هانتینگتون به نظریه برخورد تمدنها تعبیر می شود .اومی گوید:«نزاع آینده بشری بر پایه برخورد تمدنهاست ،تمدن هایی که برسیاست جهانی مسلط خواهد شد .از نظر او هویت تمدن مهم تر از سایر هویت هاست و از آنجا که مذهب مهم ترین بخش سازنده هویت جدید است ،خط اصلی این نزاعهای تمدنی بین تمدن غرب واسلام است .اوتمدن اسلام رامتجاوز می خواند .ومرزهای اسلام راخونین که مکررا علیه صربها ویهودیان  هندوها وبودائیان خشونت کرد هاست .»هانتینگون در سال 1984 نظریات خود رادر قالب مقاله ای مطرح کرد :«اسلام از دموکراسی مهمانوازی نکرده است وبه نظر می رسد دور نمای آن برای توسعه دموکراسی تاریک است . احیاگری اسلامی به ویژه ظهور بنیادگرای شیعی احتمالا توسعه نظام دموکراتیک رادرکشورهای اسلامی بیشترکاهش داده است ».1984)،p208-216 ).در واقعه تصیری که هانتینگتون از خاور میانه دارد تصویری است که در ان ویژگی های اساسی اسلام رااز دیدگاه خود نه براساس واقعیت بیان کرده است .از نظر اوتمدن اسلامی عاملی است برای تحجر وعقب ماندگی کشور های مسلمان باوجود تمدن اسلامی در خاور میانه جایی برای دموکراسی نیست .«فرهنگ مذهبی و منطقه ای به جای اینکه دموکراسی راتقویت کند آنرا تحت تاثیر گرایش های غیر دموکراتیک قرار داده است .(1994p.33)

باتوجه به مطالبی که گفته شد،می توان دریافت علت این که انقلاب اسلامی به عنوان پرچمدار دین اسلام ومذهب شیعه

سال هاست که از سوی جوامع غربی به عدم دموکراسی وآزادی بیان محکوم می شود .آزادی ودموکراسی که از دید آنها یعنی پذیرفتن وتحمیل شدن تمدن غربی به جای تمدن اصیل اسلامی .به نظر می رسد آنها به این نتیجه رسیده اند در برخورد تمدن ها این تمدن اسلامی است که پیروز است .برای همین تمام توان خودرا به کار بسته اند تامانع از تحقق این امر شوند.روی آوردن به نظریه هایی که بی پایه واساس است وبر گرفته از افکار متعصب ضد اسلامی نظریه پردازانشان ماهیتی دیگر ندارد .درمقابل اسلام قرن هاست که بی رقیب برنامه ای مدون ونظام مند برای تعالی وکمال بشریت دارد.از این رو تنها راه مقابله بااسلام وجلوگیری ارتحقق تمدن اسلامی رامخدوش کردن چهره اسلام ومسلمانان می دانند .برای همین سال هاست در برنامه های تبلیغی شان مسئله اسلام هراسی وبه تبع آن ایران هراسی رادارند.

3-چالش های بین المللی :

الف-تحریم :ایران کشوری است که به دلیل حرکت خلاف جهت امریکا وایادیش همواره مورد تحریم از سوی آمریکا واقع شده است این تحریم ها از سال 1358 باپیوستن کشورهایی چون انگلیس ،کانادا،فرانسه ،ژاپن وآلمان به صورت گسترده اغاز شده است وتاکنون نیز ادامه دارد.(النصری ،ص 312 ،1389)ایران تنها کشوری نبوده است که قربانی تحریم های ظالمانه این کشور ها قرار گرفته است از جمله بحران های سال های 1929و1930 میلیاردها دلار خسارت برپیکره اقتصادی بسیاری از کشورها وارد کرد.اما نکته قابل توجه این است که ایران به دلیل نداشتن ارتباط تنگا تنگ بادنیا تا حددی می تواند از این آسیب ها بکاهد 0(عیوضی ،هراتی ،ص94،1390).

تحریم های اعمال شده در قالب های مختلف (نظامی واقتصادی)در سال های اخیر به طور ظالمانه ای افزایش یافته است .حتی شخصیت های حقیقی وحقوقی ونهادهای دولتی وخصوصی نیز از این امر بی بهره نبوده اند.

ب-چالش جنگ نرم (جنگ رسانه ها ):جنگ نرم عبارت است از تلاش عمده وبرنامه ریزی شده یک دولت به منظور ایجاد یا بهره گیری از نارضایتی های داخلی وچالش های اجتماعی کشور حریف، برای دست یابی به اهداف ومنافع مورد رقابت .(گروه مطالعات جنگ نرم صص 16،17 ش 3،4: 1384)در جنگ روانی وتبلیغاتی از سوی دشمن ،بهره گیری از ابزار های پیشرفته وقدر تمند سعی می کنند در افکار عمومی تاثیر گذار باشند ورفتارملتها رابراساس خواسته وتمایلات خود شکل بدهند.جنگ نرم در ایران بعد از جنگ تحمیلی شروع شد.و هنوز هم درموضوعات مختلف ادامه دارداز جمله :متهم ساختن ایران به استفاده از سلاح های شیمیا یی واتمی ،اتهام نقض حقوق بشر در ایران (حسن جوادی نیا ،سعید باقرپور ص62)

بنابراین یکی از پدید هایی که در هنگام جنگ نرم رخ می دهد بمباران استراتژیک است که برروی افکار واعتقادات جامعه تاثیر می گذارد که نتیجه اش می شود تضعیف روحیه واراده مردم جامعه .(ضیایی پور 1386ص12).

نويسنده : گودرزيانفر

 استاد حوزه حجت الاسلام والمسلمين علي عبدالملكي در كتاب صدف البحار

به معرفي و بيان روايات در شان اهل بيت عليهم السلام پرداخته اند.